Co to jest zegarek kwarcowy?

Zegarki od początku swojego istnienia funkcjonują na bazie skomplikowanych mechanizmów, a popularne powiedzenie „działać jak w zegarku” nie jest bezpodstawne, ponieważ ilość elementów, które muszą ze sobą współgrać, jest naprawdę zatrważająca. Bardzo często słyszymy, że zegarki „na wskazówki” nazywane są kwarcowymi. Czy ktokolwiek z Was zastanawiał się kiedyś skąd ta nazwa? W tym artykule postaramy się wyjaśnić, jak działa zegarek kwarcowy oraz czym różni się od innych typów.

Różnice w działaniu

Na początku trzeba wiedzieć, że nie wszystkie zegarki, na wskazówki to zegarki kwarcowe. Istnieją też tzw. zegarki mechaniczne, które również odmierzają czas w systemie dwunastogodzinnym przy pomocy wskazówek, aczkolwiek w tym przypadku poruszają się one na inne zasadzie. Trzecim popularnym typem jest zegarek elektroniczny, który wskazówek nie posiada, a godzinny, minuty i sekundy pokazywane są na cyfrowym wyświetlaczu. 

System funkcjonowania

Zostańmy jednak przy zegarku kwarcowym, który, jak nie trudno się domyślić wykorzystuje kryształ kwarcu. Pod wpływem zasilania kwarc zostaje wprowadzony w drgania, które zostają zliczone przez specjalnie zaprogramowane układy cyfrowe (rezonator kwarcowy drga ze stałą częstotliwością 32768 Hz). Następnie układ przelicza odpowiednio liczbę drgań, aby odmierzyć jedną sekundę. To bardzo precyzyjny mechanizm, który uważany jest za dużo dokładniejszy od tych zamontowanych w zegarkach mechanicznych. Tzw. odchyłka jest w tym przypadku bardzo mała i wynosi około 20 sekund na miesiąc, co w porównaniu z konkurencyjnymi typami wychodzi dużo korzystniej (zegarki mechaniczne mogą osiągać nawet do kilkunastu sekund na dobę).  Kolejną zaletą zegarków kwarcowych jest to, że są dużo tańsze w produkcji i mają prostszą budowę, co może przekładać się także na koszty ewentualnych napraw. Jako wadę można wymienić to, że zegarki kwarcowe charakteryzują się mniejszą niż „mechaniki” precyzją wykonania, dlatego zazwyczaj odznaczają się krótszą żywotnością i koniecznością częstszego serwisowania.

Drgania przekładane na sekundy

Zaprezentowany wyżej system działania zegara kwarcowego opiera się na zjawisku piezoelektrycznym. Mechanizm również zasilany jest przez baterię elektryczną, jednak to drgania kwarcu są odpowiedzialne za poruszanie wskazówek. Dzielniki częstotliwości dbają o to, aby zostały one przełożone na odpowiednie jednosekundowe impulsy. Czytnik cyfrowy każdorazowo po otrzymaniu takiego bodźca zmienia wskazanie na wyświetlaczu, dzięki czemu otrzymujemy aktualny czas. Zegary kwarcowe stały się powszechnie używane dopiero w latach 60 po wynalezieniu tanich półprzewodnikowych układów cyfrowych.  Aktualnie są bardzo popularnym typem zegarków damskich i męskich na wskazówki, które znajdziemy w ofercie każdego producenta zegarków. Warto zaznaczyć, że technologia kwarcowa jest wykorzystywana także w innych urządzeniach typu telefony komórkowe, komputery czy palmtopy.